احتمالا عباراتی مرتبط با حفاظت محیط زیست مانند “گونه در خطر انقراض” یا فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت طبیعت (IUCN) به گوشتان خورده است. بر چه اساسی ما گونه‌های حیات‌وحش را با عباراتی چون “در بحران انقراض” یا “آسیب‌پذیر” طبقه‌بندی می‌کنیم؟
یکی از مهم‌ترین معیارها برای این طبقه‌بندی پایش روند جمعیت هر گونه در طول سالیان متمادی است که با توجه به میزان کاهش یا افزایش و استانداردهایی که در این زمینه وجود دارد، متخصصان گونه‌های گوناگون حیات‌وحش را در طبقات مختلف قرار می‌دهند. این طبقه‌بندی کمک می‌کند تا ما بتوانیم بودجه محدودی که برای حفاظت حیات‌وحش وجود دارد را صرف گونه‌هایی کنیم که وضعیت بحرانی‌تری دارند.
اما به دست آوردن داده در مورد جمعیت گونه‌های حیات‌وحش اغلب آسان نیست و البته نیازمند صرف هزینه و نیروی انسانی است. به ویژه در مورد پرندگان شکاری که در بسیاری موارد پیدا کردن آنها در زیستگاه‌های زادآوری‌شان کاری دشوار است و با توجه به داشتن قلمروهای بزرگ، نیازمند صرف هزینه و نیروی انسانی بسیار نیز می‌باشد.
اینجا پدیده‌ای به نام گلوگاه مهاجرتی می‌تواند به پرنده‌شناسان کمک کند تا با صرف کمترین هزینه و بصورت بهینه جمعیت بزرگی از گونه‌های مختلف پرندگان شکاری، به‌ویژه گونه‌هایی که به “بال‌باز اوج‌گیرنده” مشهورند را پایش کنند
این قبیل پرندگان بزرگ جثه برای مهاجرت به جریانات مناسب هوا وابسته‌اند. تا حد امکان از پهنه‌های آبی هم پرهیز می‌کنند چون غالبا فاقد این جریانات هوای مناسب است. البته رشته کوه‌های مرتفع هم مانع دیگری برای آنهاست چون برای عبور از آنها نیازمند جریانات هوای بالارونده هستند. گاهی در مسیر مهاجرت وضعیت قرارگیری این عوارض طبیعی مانند پهنه‌های آبی و کوه‌ها و البته وضعیت هوا موجب می‌شود تا پرندگان “بال باز اوج گیرنده” هنگام عبور در نقاطی تجمع کنند که به گلوگاه مهاجرتی معروفند.
در این گلوگاه‌های مهاجرتی با برپایی ایستگاه‌های شمارش می‌توان در بازه زمانی مشخصی، هر ساله عبور جمعیت گونه‌های مختلف پرندگان را پایش کرد و در درازمدت روند جمعیت این گونه‌ها را روشن کرد.
این داده ارزشمند به پرنده‌شناسان و حفاظت گرایان کمک می‌کند تا اقدامات موثرتری را برای حفاظت پرندگان شکاری انجام دهند
پایش‌های ما در سال‌های 1399، 1400 و 1401 نشان داده که گلوگاه مازندران یکی از نقاط مناسب برای پایش جمعیت عبوری چندین گونه پرندگان شکاری به‌ویژه گونه در خطر انقراض عقاب صحرایی است و راه‌اندازی یک مرکز پایش و شمارش جمعیت پرندگان شکاری مهاجر در گلوگاه برای به دست آوردن داده دقیق در مورد وضعیت و روند جمعیت این گروه بسیار مهم حیات‌وحش، ضروری است.
در کنار به دست آوردن این داده مهم، این پروژه‌های شمارش به آگاهی‌رسانی در مورد اهمیت شکاری‌ها، نقش مهم‌شان در اکوسیستم و نیاز به حفاظت زیستگاه‌هایشان کمک مهمی می‌کنند که می‌تواند باعث جلب حمایت جوامع محلی، پرنده‌نگرها و علاقه‌مندان به حیات‌وحش در برنامه‌های حفاظتی پرندگان شکاری شود.همچنین با توجه به جذابیت پرندگان شکاری، ایجاد مرکز پایش و شمارش شکاری‌ها باعث تقویت گردشگری و اشتغال‌زایی در منطقه گلوگاه خواهد شد و منافع اقتصادی قابل توجهی را برای مردم منطقه در پی خواهد داشت
